Multifunctionele landbouwbedrijven (MFL), zoals zorgboerderijen, campings en boerderijwinkels, zijn ongekend populair. Dat blijkt uit de onderzoeksreeks ‘Kijk op multifunctionele landbouw’ van Wageningen University & Research in opdracht van het ministerie van LNV. Circa 30% van de Nederlandse boeren en tuinders combineert agrarische activiteiten met activiteiten als zorglandbouw, kinderopvang, boerderijeducatie, boerderijverkoop, natuurbeheer en/of recreatie. Tussen 2018 en 2020 is de omzet, ondanks de coronapandemie, met maar liefst 15% gestegen naar ruim 1 miljard euro.
“Multifunctionele landbouw is allang geen ‘bijzaak’ meer”, vertelt Arjan Monteny, voorzitter van de vakgroep Multifunctionele Landbouw van LTO Nederland. “Boeren en tuinders zien steeds meer de kansen die hun boerderij biedt om extra inkomsten te genereren en een verbinding te maken met de maatschappij.”
Boerderijverkoop grootste
Boerderijverkoop is met €370 miljoen omzet per jaar de grootste activiteit, gevolgd door zorglandbouw (€315 miljoen) en recreatie (€138 miljoen). De agrarische kinderopvang realiseert €115 miljoen omzet, agrarisch natuurbeheer €78 miljoen en boerderijeducatie €0,1 miljoen.
Multifunctionele landbouw biedt een serieus verdienmodel voor boeren en tuinders. 30% van de boeren en tuinders is MFL-ondernemer; 5% meer dan in 2018. MFL-ondernemers leveren een grote maatschappelijke bijdrage, vergroten de leefbaarheid op het platteland en zijn van grote economische waarde. De vraag naar multifunctionele landbouw groeit. LTO Nederland schat de totale omzetpotentie van MFL op €2 miljard.
Effecten coronacrisis verschillend
Agrarisch ondernemers met boerderijverkoop zagen tijdens de coronacrisis hun omzet flink stijgen doordat steeds meer mensen geïnteresseerd raakten in gezond en vers eten van dichtbij. In de gehele boerderijverkoop steeg de omzet met maar liefst €100 miljoen, terwijl ook het aantal verkooppunten met 22% steeg.
Niet alle vormen van multifunctionele landbouw ervaarden positieve effecten van de coronacrisis. Doordat de agrarische recreatie en boerderijeducatie minder gasten en scholen konden ontvangen op hun bedrijf, had dit een negatief effect op de omzet in deze MFL-takken.
Platform MFL
Om de potentie van de multifunctionele landbouw te verzilveren, knelpunten weg te nemen en ontwikkelruimte te creëren, is het Platform MFL opgericht onder voorzitterschap van Arjan Monteny van LTO Nederland. Hierin zitten de gemeenten (vertegenwoordigd door VNG en P10), het ministerie van LNV, de Nederlandse Vereniging van Banken, agrarische accountants (vertegenwoordigd door de VLB), Wageningen UR en de Rijksadviseur Fysieke Leefomgeving.
Trots
Arjan Monteny, vicevoorzitter van het bestuur van de Federatie, is trots. "De zorglandbouw is in 2 jaar (2018 – 2020) tijd ook flink gegroeid. De omzet is gegroeid van € 250 naar € 315 miljoen; een plus van 26%. Het aantal bedrijven is 1.300 (+50). De omzet per bedrijf is gemiddeld € 242.500. De omzet is sinds 2013 meer dan verdrievoudigd en sinds 2007 (eerste meting) exact verzevenvoudigd! De theoretische omzetpotentie werd in 2009 nog op € 150 miljoen gescht. Inmiddels zitten we dus in werkelijkheid op meer dan het dubbele. Een enorme prestatie van onze sector!"
De publicatie ‘Kijk op multifunctionele landbouw. Omzet 2007 - 2020’ is te vinden op de website van de WUR.
Meer informatie over MFL in Nederland is te vinden via www.multifunctionelelandbouw.net
Het totaal aantal bedrijven met multifunctionele landbouw is niet de som van de aantallen per activiteit.