Terug naar Actueel

Anton van Balkom: ‘Ik begrijp niet hoe je als zorgmedewerker je cliënt ongestoord kunt laten roken’

Rookvrije zorg is een thema dat heel verschillend leeft onder zorgboeren. Sommigen peinzen er niet over deze moeilijke stap aan hun deelnemers te vragen, anderen hanteren een strikt rookvrij erf als toelatingseis voor zowel personeel als deelnemers. Anton van Balkom en Trijnie Rozema begeleiden als aanjagers Rookvrije Zorg zorgboeren bij hun stappen naar rookvrije zorg.

Anton van Balkom gaat in het zuiden op pad en Trijnie Rozema bezoekt de noordelijke zorgboeren. Ook organiseren ze Webinars en spreekuren, zie onderaan het artikel.

In deze nieuwsbrief stellen we Anton voor.

Waar komt jouw drive vandaan? “Dat kan ik niet precies zeggen. Ik heb zelf gerookt en gevoeld wat een heftige verslaving het met zich meebracht. Het is een roes- en kickvrije drug, die het lichaam heel slim laat vragen om een bepaalde nicotinespiegel. Je wordt er niet rustig van of ontspannen, dat zijn sprookjes. De opmerking ‘dat we onze deelnemers hun sigaretje gunnen’ snap ik dan ook niet. Het sigaretje brengt ze niets, alleen ongezondheid. Hoe kun je dat nu faciliteren als je in de zorg werkt?”

Anton vervolgt: “De industrie die erachter zit is heel smerig. Ieder jaar overlijden er 20.000 ‘klanten’ van de tabaksindustrie, dus moeten er weer nieuwe geworven worden. Dat gaat in Nederland onder andere via het vapen, waar jongeren met kleurtjes en smaakjes nicotineverslaafd gemaakt worden. De stap naar een sigaret is dan zo gemaakt.”

Zorgboeren hechten vaak groot belang aan de autonomie van de client. Terecht! Maar als zorgprofessional behoor je ook te weten dat een verslaving juist autonomie ontneemt. “Vaak hanteren zorgboerderijen de stelregel dat mensen mogen zijn wie ze zijn. Als je een roker bent, en biertjes drinkt, moet dat kunnen. Ik vind dat zo’n rare redenatie. Cliënten laten roken is voor mij een vorm van verwaarlozing. Je wéét hoe slecht het voor iemand is.”

“Voor mij is de kernwaarde ‘Ik word gezien en gehoord’ heel belangrijk. Het betekent voor mij echter niet dat je mensen maar laat. Je moet juist zorgen dat het roken niet meer normaal is, je moet het denormaliseren. Zie iemand echt, en kijk naar de potentie. Iedereen kan stoppen met roken, help daarbij. Waarschuw, licht voor, dat is je verantwoordelijkheid als zorgverlener. Maar ja, ook begeleiders steken nog wel eens een sigaretje op.”

“Wat ik ook belangrijk vind om te benadrukken is het effect van roken op de omgeving. Mensen kunnen verantwoordelijkheid leren nemen. Dat betekent dat ze beseffen dat het roken ook andere mensen én de omgeving schaadt. Zowel qua directe gezondheid als qua milieuvervuiling. Al die peuken in de natuur zorgen voor veel microplastics. Ga dit gesprek aan.”

Is het niet vechten tegen de bierkaai? “Het is wel taai, en het onderwerp is bepaald niet sexy. Maar ik ben oprecht overtuigd dat een wereld en een gezondheidszorg zonder roken een mooiere wereld en een betere gezondheidszorg is. Ik geloof in goed leiderschap, ook op de zorgboerderij. In het buitenland boeken ze goede resultaten. In België gaan ze voor een rookvrije nieuwe generatie, in Engeland, Nieuw-Zeeland en Australië is roken ook al niet meer normaal. Dat mag véél meer benadrukt worden, vooral in de zorg! En gebruik dan ook alle hulpmiddelen die er zijn. Zoals het gratis afkickprogramma dat via de huisartsen wordt aangeboden en de zelf-audit voor zorginstellingen van het tobacco free network of kijk op de website van rookvrije zorg.”

Zie ook het artikel over het bezoek van Anton aan Tuinderij De Es en bezoek een van de (online) bijeenkomsten!