Jan Boon is sinds 8 jaar auditor bij keurmerk Kwaliteit laat je zien!. Hij bezoekt 1 à 2 dagen per week een zorgboerderij. Vanuit zijn woonplaats Amersfoort reist hij door het hele land. Regelmatig moet hij daarvoor om 6 uur opstaan. “Dan baal ik wel eens. Maar de behoefte om zorgboeren te behoeden voor nare artikelen in de krant zoals met de zorgboerderij in Wedde, is groot. Dat wil je niet meemaken, en we willen met zijn allen ook dat de zorg veilig en goed gebeurt.”
Transparantie
Jan is een groot voorstander van transparantie. Wat hem opvalt is dat er op zorgboerderijen weinig incidenten worden gemeld. “Dat komt denk ik ook door het woord: alsof er iets ernstig mis is. Ik noem het daarom liever een onverwachte gebeurtenis.”
Incidenten kunnen groot en klein zijn, maar achter een heleboel kleine incidenten, of onverwachte gebeurtenissen, zit soms ook een boodschap volgens de auditor. “Als degene die aardappels schilt steeds in de vingers snijdt, is dat een signaal. Het wil niet zeggen dat de persoon niet meer schillen mag, maar als Parkinson de kop op steekt is dat wel goed om te weten.” Ook kunnen er andere dingen zijn. “Als je iedere keer op dezelfde plek iemand ziet struikelen, is er misschien een te grote oneffenheid in het wegdek.”
Jan Boon vindt het in elk geval geruststellend als er meldingen in een jaarverslag te lezen zijn en krijgt argwaan als er niks gebeurd is. “Dat kan gewoon niet. In een ziekenhuis gaat 1 op de 1000 handelingen mis door menselijke fouten. Op een zorgboerderij zal dat ook zeker het geval zijn. Schrijf het op, denk erover na, praat erover, en werk er aan.”
Pleisters toeschrijven
Een welbekende uitspraak op buitenschoolse opvang locaties is, dat hoe meer pleisters er geplakt zijn, hoe beter er gespeeld is. “Dat geldt niet helemaal voor iedere zorgboerderij, maar een kern van waarheid blijft ook daar overeind. Wat ik als auditor wel graag zou zien, is dat even opgeschreven wordt wie een pleister krijgt. Als dat zoals in eerder genoemd voorbeeld is bij iemand die zich steeds snijdt bij het aardappels schillen, dan weet je dat daar misschien iets niet goed gaat.”
Een ander moment van bewustwording van de waarde van rapporteren was met een oudere man met Parkinson. Door het gebruik van medicatie werd hij meer ongeremd en zat aan de billen van een verzorgster. Het werd gerapporteerd aan de echtgenote, maar die herkende het niet en reageerde er afwijzend op. Daarna werd het niet meer gerapporteerd, tot de betreffende medewerker er niet meer tegen kon en ontslag nam. “Toen kwam het balletje aan het rollen en bleek dat het een bijwerking van de gebruikte medicatie was. Jammer dat dit niet eerder werd besproken, het had veel ellende en een medewerker gescheeld.”
Geen scheldwoorden meer
Een mooi voorbeeld van de bewustwording die ontstaat door zaken wel op te schrijven heeft Jan van een jeugdzorgboerderij. Daar kwamen eerst geen incidenten voor, maar een bedrijfsopvolger was onthutst over de taal die er werd gebezigd. Hij begon scheldwoorden als incidenten op te schrijven en kwam zo aan 160 incidenten, plus nog 4 andersoortige mini ongevallen. Hierover ging hij het gesprek aan met de deelnemers en medewerkers. Vinden zij het leuk zo bejegend te worden? Hoe wil je genoemd worden? Een jaar later was er een bewustzijn gegroeid en nu wordt er niet meer gescholden. “Dit soort lessen trekken in je jaarverslag, dat is waar het om gaat.”
Waar in het verleden nog veel gedoe was rondom de regel dat je alleen medicatie mag geven als je BIG-geregistreerd bent, en hier omheen dus ook wel ‘incidenten’ ontstonden, is het vandaag de dag rustiger rond dat onderwerp. “We hebben er goed mee leren omgaan. Als er geen geschoold personeel in huis is, dan springt de thuiszorg steeds vaker bij. Het is echt niet zo dat iemand niet naar de zorgboerderij kan vanwege medicijngebruik.”