De nieuwe hygiënecode gratis voor aangesloten zorgboeren vanaf 1 september 2023

Met ingang van 1 juli 2023 geldt er een nieuwe hygiënecode. In deze nieuwe hygiënecode zijn de 'Hygiënecode voor de voedingsverzorging in zorginstellingen en Defensie' (editie 2014) en de 'Hygiënecode voor de voedingsverzorging in woonvormen' (editie 2016) samengevoegd. Om de nieuwe hygiënecode te kunnen gebruiken, moet er vanaf 1 juli 110 euro worden betaald per onderneming. De FLZ heeft kunnen regelen dat alle aangesloten zorgboeren hier gratis gebruik van kunnen maken vanaf 1 september, door een landelijke bijdrage te leveren aan het onderhoud van de hygiënecode.

De aangesloten zorgboeren van de FLZ hebben vanaf 1 september 2023 gratis toegang tot de hygiënecode. Zij kunnen zich hiervoor aanmelden op de site van het voedingscentrum met de knop ‘aanmelden voor leden’. Je kan je hier ook aanmelden voor de nieuwsbrief over de Hygiënecode van het Voedingscentrum, deze verschijnt twee keer per jaar. Daarmee word je op de hoogte gehouden van belangrijke en interessante ontwikkelingen, en er wordt ingegaan op onderdelen van voedselveiligheid en de Hygiënecode.

Waarom werken met de hygiënecode?

Het is belangrijk dat eten en drinken binnen zorginstellingen, dus ook op zorgboerderijen, veilig is. In de wet is daarom vastgelegd dat alle bedrijven en organisaties die met eten en drinken werken moeten werken volgens ‘goede hygiënische praktijken’ (de basisvoorwaarden) en een voedselveiligheidssysteem/plan moeten hebben.

Een voedselveiligheidssysteem is eigenlijk een zogenaamd HACCP-plan. HACCP staat voor Hazard Analysis and Critical Control Points. ‘Hazard’ betekent gevaar, denk aan bacteriën in vlees die kunnen zorgen voor een voedselinfectie, of stukjes glas die per ongeluk ergens in terechtkomen en mensen kunnen verwonden. Een gevaar kan een ernstiger effect op de gezondheid hebben, of een minder ernstig effect. Ook is de kans dat een gevaar zich voordoet verschillend. Daarom maak je een analyse (‘Analysis’). Dit ga je controleren, de punten waarop je controleert zijn zogenaamde ‘Critical Control Points’ (CCP’s). Een voedselveiligheidssysteem of HACCP-plan bestaat dus uit de volgende 7 stappen:

1. Bepaal (Analysis) alle mogelijke gevaren (Hazard) die zich in processen op het gebied van eten en drinken kunnen voordoen binnen de organisatie.
2. Bepaal (Analysis) de punten (Critical Control Points, CCP’s) die je moet controleren.
3. Stel per punt (CCP) een norm vast. Bijvoorbeeld een bepaalde temperatuur.
4. Stel vast hoe de punten (CCP’s) gecontroleerd worden.
5. Stel vast wat moet gebeuren als tijdens controle blijkt dat de bepaald punt (CCP) niet aan de kritische norm voldoet.
6. Controleer of het HACCP-plan goed werkt. Worden alle gevaren voorkomen, uitgeschakeld of verminderd tot een acceptabel niveau?
7. Houd documentatie en registraties bij.

Je hoeft de hygiënecode niet verplicht te gebruiken, je mag ook werken met een eigen voedselveiligheidssysteem/ HACCP-plan dat voldoet aan de eisen in artikel 2, eerste lid, van het Warenwetbesluit hygiëne van levensmiddelen en verordening (EG) nr. 852/2004. In de hygiënecode zijn deze eisen vertaalt naar een concrete werkwijze (zie pagina 8 van de hygiënecode). Als je werkt volgens de hygiënecode voldoe je dus aan de wettelijke eisen. Wel zo makkelijk dus.

Hoe werk ik met de hygiënecode?

Als je met de hygiëne code gaat werken, selecteer dan de onderwerpen die voor jouw zorgboerderij relevant zijn en vertaal de informatie uit de hygiënecode naar je eigen situatie. In onderstaande tabel kan helpen bij het selecteren van relevante hoofstukken.