Hoe geef je vorm aan kwaliteit op je zorgboerderij? Daar geeft het kwaliteitskader de handreikingen voor. Het kwaliteitskader draait nu een jaar, en de diverse onderdelen blijken goed te landen. Sommige worden nog doorontwikkeld.
Maya de Wilde heeft als kwaliteitsmedewerker een belangrijke rol gespeeld in de totstandkoming van het kader. Ze is blij dat het nu op zoveel plekken in zoveel verschillende vormen wordt gebruikt. “Ik hoor dat er gesprekken zijn met de kernwaardekaartjes bij evaluatiemomenten en bij inspraakbijeenkomsten, dat ze op de open dag goed in beeld waren en dat ze terugkomen in tevredenheidsmetingen. Ieder doet het op zijn eigen manier. Daar ben ik blij mee.”
Tijdens de ontwikkeling van het kwaliteitskader werden de bijbehorende tools zoals de gesprekskaartjes en het spinnenweb al getest. In een tweede ronde na de lancering volgden nog meer tests en verbeteringen.
Maya: “Een van de aanbevelingen uit de eerste pilot rondom het Kwaliteitsverslag (ring 4) hebben we opgepakt. Namelijk het schrijven van een handreiking over hoe je het schrijven van het verslag kunt aanpakken. De zorgboeren die het keurmerk Kwaliteit laat je zien! hebben, voldoen met hun jaarverslag al aan het kwaliteitsverslag van het kader, maar ook zij kunnen er nog wat van opsteken. Met een breed kwaliteitsverslag zet je in op de beleving van kwaliteit voor de verschillende mensen van je zorgboerderij. Dus je schrijft het niet alleen vanuit het oogpunt van de auditor, maar ook vanuit het perspectief van de deelnemers, hun naasten, de verwijzer enzovoort. Zo leer je vanuit verschillende perspectieven naar het functioneren van je zorgboerderij te kijken.”
“Hetzelfde komt terug in de intervisie die we in het kwaliteitskader aanmoedigen in de derde ring: Reflecteren en leren. Zorgboeren leren vaak het meest van elkaar. Heel veel zorgboeren zitten daarom in intervisiegroepjes met andere zorgboeren. In de regio Noord Holland is een heel mooie pilot geweest waarin vanuit verschillende perspectieven (deelnemer, naaste, begeleider, externe behandelaar, school, etc.) naar een casus op je zorgboerderij wordt gekeken. Afhankelijk van de positie waarin iemand zit, heeft iemand een bepaalde kijk op de situatie en staan er ander waarden centraal. Voor de één is veiligheid het belangrijkst, voor de ander vrijheid. We zijn bezig om via de Academie Landbouw en Zorg een landelijke intervisiegroep (begeleid) te starten, daarin willen we het kijken vanuit verschillende perspectieven en bewust werken met waarden graag opnemen.”
“Bij de ring van Ervaringen ophalen (ring 2) is er een prachtige pilot geweest in samenwerking met het Lectoraat Goed leven met dementie van Hogeschool Windesheim. In de pilot werd het gebruik van narratieve meetinstrumenten onderzocht. Tegelijk met onze pilot werden er ook drie wetenschappelijk onderbouwde methodes hiervoor ontwikkeld en delen daarvan konden we gebruiken in onze pilot. De pilot liet zien dat als je ervaringen wilt meten, het heel waardevol is als mensen zelf in hun eigen woorden kunnen weergeven wat de zorgboerderij voor hen betekent. Juist ook bij mensen met dementie.”
Op het gebied van ring 1: Persoonlijke zorg, stonden de kernwaarden heel vaak centraal, vertelt Maya. “De kaartjes met de kernwaarden zijn door zorgboeren op allerlei verschillende manier gebruikt en dat leidde tot andere, betere gesprekken met deelnemers. Ze kunnen makkelijker aangeven wat voor hen belangrijk is. We zien ook dat de kernwaarden in zijn algemeen op allerlei manieren vertaald worden naar het erf. Sommige zorgboeren gebruiken de kaartjes bij evaluatiegesprekken met deelnemers, maar ook bij gesprekken met naasten, bij inspraakbijeenkomsten en bij teamvergaderingen. Sommigen zorgboeren hebben zelfs plakkaten voor op de gevel besteld om het bewustzijn rondom de kernwaarden te vergroten en te laten zien waar de zorglandbouw voor staat. Mooi toch?”
Tenslotte pakken de kernwaarden soms ook anders uit dan verwacht. “’We eten samen gezond’ leidt steevast tot gespreksstof. Wat is gezond? Hoe eet je thuis? Wat eet je graag op de zorgboerderij? Hoe is het om te eten van wat je op de zorgboerderij zelf produceert? Mooi om te lezen in een jaarverslag dat naar aanleiding van zo’n gesprek een zorgboerderij besloot om op basis van de wensen van de deelnemers standaard fruit op tafel te zetten. Dat hadden we niet voorzien toen we het kwaliteitskader maakten.”