De kernwaarden vormen de basis van goede zorg in de zorglandbouw. Ze komen op veel plaatsen terug, zowel in de praktijk als in de verslaglegging. Dit jaar laten we een testpanel in de nieuwsbrief vertellen hoe ze de kernwaarden vormgeven, ter inspiratie van anderen. Jeugdzorgboeren Jasper Meerkerk van Eben-Haëzer, Joyce Hendriks van de Hardel hoeve, Harriët Knoef van zorgboerderij De Bult en Mies Meijer van de Geitenmeijerij aan het woord over de kernwaarde 'Ik krijg de kans om te leren'. Ook Marc Boersma van Zigtrijk, waar mensen met dementie komen, houdt mensen nog bij de les.
Op jeugdzorgboerderijen is er veel aandacht voor leren
Jasper: “Bij zorgboerderij Eben-Haëzer in Nieuw-Lekkerland krijgen deelnemers (jongeren met verstandelijke beperking of gedragsstoornis of volwassenen met afstand tot de arbeidsmarkt) de kans om te leren op eigen niveau en tempo. Ze leren onder andere dieren verzorgen, hout bewerken en blad blazen. Ook moestuinieren, koeien uit de wei halen, weidevogels beschermen en helpen met alle klusjes op of rond het erf van de boerderij hoort erbij. Op onze boerderij boeren we natuurinclusief. Dat doen we met elkaar en we leren gaandeweg ook van de natuur.
We volgen het Eigen Initiatief Model, wat inhoud dat deelnemers bewust eerst oriënteren/een plan maken, dan uitvoeren en dan evalueren. Onze deelnemers kiezen bewust voor het taakje, zo leren ze meer omdat ze er echt zin in hebben. Bovendien kiezen ze dan uit nuttig werk (ook een van de kernwaarden). De de natuur helpt ons graag. We genieten als er een kalfje of lammetje geboren wordt, de dankbaarheid van onze dieren geeft zoveel!”
Bij zorgboerderij de Hardel hoeve komen ook kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking of andere reden waardoorze vastlopen. Zorgboerin Joyce Hendriks: “De kernwaarde ‘Ik krijg de kans om te leren’ is bij ons geïntegreerd in onze dagelijkse visie en begeleidingslijn. Bij alles waar we mee beginnen, kijken we naar wat de waarde is voor onze jongere(n). Hoe kunnen we ze betrekken/bewust maken/houden van hun leerproces en de mogelijkheden daarbij.
Wij werken met doelen, wie ben ik boekjes, dagevaluaties en gaan ook met eigen boerderij/horeca diploma’s werken. Wij hebben een aantal keer de kernwaarde kaartjes gebruikt om dieper het gesprek hierover aan te gaan. Dit werd als positief ervaren, en proberen we regelmatig terug te laten komen.”
Bij De Geitenmeijerij staat leren ook centraal. Mies Meijer: “De leerdoelen die we zoeken zijn maatwerk per deelnemer. Dat kan zijn: dierverzorging, voer afwegen, dieren wegen, VCA certificaat halen of bijvoorbeeld trekker rijbewijs of skelter rijbewijs halen.
Ook essentiële dagelijkse zaken oefenen we. Zoals veilig zijn in het verkeer, dat oefenen we ook in de praktijk met een fiets certificaat. Of boodschappen doen: wat heb ik nodig en wat kost dat en hoe betaal ik dat. Hetzelfde geldt voor schoonmaken: wat moet er gebeuren, wat heb ik nodig, wat is de werkwijze.
Kinderen tot 16 vangen we op en stimuleren we weer naar school te gaan. De iets ouder (16+) deelnemers kunnen branche erkende certificaten behalen en mbo entree certificaat.
Het leren is echter niet voorbehouden aan kinderen of jongeren. Ook de volwassenen die komen hebben doelen waaraan zij met onze hulp werken. Dit heeft leereffect op allerlei levens terreinen, zoals gezamenlijk spel, sociale omgang; door activiteiten ontdekken wie ben ik , wat kan ik; ondersteunen in algemene dagelijkse levensverrichtingen en persoonlijke verzorging.”
Harriët Knoef van zorgboerderij De Bult: “Bij ons staat het leren van nieuwe vaardigheden centraal, zoals leren zoals koken, oogsten van groente en fruit uit de moestuin en gras maaien. Kinderen mogen nieuwe dingen uitproberen, ook als ik denk dat het niet kan. Het gaat erom te ontdekken door fouten te mogen maken. Kinderen schrijven zelf een plan van wat ze willen leren.
Het gaat om het samendoen, ervaren, proberen en vertrouwen bieden. Je kan het! Erbij horen en leren van elkaar. Elkaar aanspreken en afspraken maken. Leren omgaan met elkaar, met tegenslagen en teleurstellingen omgaan. We leren kinderen dingen eerst zelf op te lossen en dan pas om hulp vragen (zelfregie).
Het gaat ook over sociale contacten leggen, met elkaar en goed omgaan met dieren. We leren kinderen hun emoties en grenzen aan te geven en die van een ander te respecteren.
Mensen met dementie bij de les houden
Marc Boersma: “Op de locaties Zigtrijk komen mensen uit diverse doelgroepen. Veel daarvan zijn mensen met (beginnende) dementie. Echt leren zit er bij deze mensen niet meer in. Echter, wat we wel nastreven, is ‘use it, or lose it’. Dat betekent dat veel mensen helpen met iets wat ze nog wel kunnen doen om te voorkomen dat ze deze vaardigheden en kennis gaan verliezen. Helpen in de keuken, helpen met huishoudelijke werkzaamheden helpen in de tuin zijn hier voorbeelden van.
Wat wij hierbij belangrijk vinden is dat de deelnemers voortdurend succesmomenten ervaren. We letten er goed op dat de activiteiten die we per individu aanbieden ook slagen. We kijken hiermee goed wat mensen nog wel kunnen, en acteren hierop. Uiteraard zijn de taken niet te eenvoudig of te kinderachtig. Daarnaast hebben de deelnemers zelf de keuze om het wel of niet te doen. Mocht een activiteit toch niet (echt) lukken, dan zorgen wij er voor dat het niet te veel bij anderen opvalt. Het is namelijk nooit prettig om toe te geven dat iets, door de voortschrijdende dementie, niet meer lukt. Waardigheid en zelfregie staan bij ons erg hoog in het vaandel!”
Op de foto: Marc Boersma van Zigtrijk in Brummen