Je hebt de afkortingen vast al gehoord: IZA, WOZO en GALA. We praten je bij over wat er nu over bekend is, en wat je ermee kunt als zorgboer.
Heeft de zorg een toekomst?
De toekomst van de zorg. Er is de laatste tijd veel om te doen en de feiten liegen er niet om. Er zijn nu al tekorten in de zorg, terwijl het aantal patiënten en cliënten toeneemt. Door diverse betrokken partijen wordt gezocht naar een oplossing. Partijen zijn bijvoorbeeld de gemeenten, de GGD, zorgverzekeraars en de overheid.
Om de oplossingen van verschillende partijen beter op elkaar aan te laten sluiten, worden er afspraken gemaakt. De oplossingen worden samengevoegd in zogenoemde akkoorden of programma’s.
We lichten er kort drie toe en gaan vervolgens in op de kansen die dit alles biedt voor jou als zorgboer(in).
Integraal Zorgakkoord (IZA)
We beginnen met het Integraal Zorgakkoord (IZA). Gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders hebben samen afspraken gemaakt over het toegankelijk en betaalbaar houden van de zorg. Door in de regio meer en effectiever samen te werken en in te zetten op preventie kan voorkomen worden dat mensen bij de huisarts, in een instelling of het ziekenhuis terecht komen. Doordat minder mensen een beroep doen op de zorg, blijft de zorg betaalbaar en zo beschikbaar voor de mensen die het echt nodig hebben. Dit akkoord betreft vooral de medische zorg.
Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO)
Een volgende oplossing is het Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). Om ouderen zo lang mogelijk eigen regie te kunnen laten houden en zware complexe zorgvragen te kunnen uitstellen of voorkomen, is dit programma ontwikkeld. Het programma richt zich op preventie, dus het voorkomen van zorgvragen. Daarnaast richt het zich op het versterken van de sociale basis van de oudere zoals naasten en buren maar ook door efficiënte inzet van (zorg)bedrijven en de overheid. Door meer ‘samen-leven’ hoeft er minder beroep gedaan te worden op de zorg. Dit gebeurt bij uitstek op woon-zorgboerderijen!
Het Gezond en Actief Leven Akkoord
Begin 2023 is het derde belangrijke document opgesteld. Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Dit GALA brengt alle wetgeving, nota’s, akkoorden en bestaande lokale en regionale werkstructuren bij elkaar met als doel:
- gelijke kansen op gezondheid voor iedereen;
- een gezonde fysieke leefomgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten;
- het versterken van (de verbinding met) de sociale basis;
- een gezonde leefstijl;
- versterking van de mentale weerbaarheid en mentale gezondheid;
- vitaal ouder worden;
- het voorkomen van zorgvragen door een brede inzet van preventie.
En hierin liggen de mogelijke kansen voor jou als zorgboer(in).
Kansen voor zorgboeren
Alle akkoorden bieden kansen vor zorgboeren, die samen komen in het GALA. Het initiatief voor de uitvoer van het GALA ligt bij de gemeenten. Begin 2023 hebben de gemeenten een budget aangevraagd bij de overheid. De komende maanden inventariseren gemeenten welke zorg zij al bieden en waar nog winst te behalen valt. Ook brengen zij kwetsbare groepen in kaart en denken zij na over een (keten)aanpak van bestaande gezondheidsproblemen binnen deze kwetsbare groepen.
Op basis van deze inventarisatie schrijft de gemeente een plan. Huisartsenpraktijken, wijkverpleging en stichtingen maar ook kleinere zorginitiatieven zoals jouw zorgboerderij kunnen een rol gaan spelen in dit plan op het gebied van preventie voor kwetsbare groepen. Hierin ligt bij zorgboeren een enorme kracht. Zorgboeren bieden vaak al ambulante zorg en werken regelmatig samen met scholen, zorgaanbieders en zorginstellingen. Ze zijn volop bezig mensen mee te laten doen in de samenleving, ieder op eigen niveau. Zij slaan daarmee bruggen tussen zorg en werk en tussen zorg en onderwijs. Een gemeente kan jou inzetten voor het uitvoeren van doelen die zij in hun plan hebben gesteld en financieren jouw inzet vanuit het budget dat zij hebben gekregen van de overheid.
Wat kun je doen?
Ons advies aan jou als zorgboer(in) om na te gaan denken over welke rol je in jouw gemeente zou kunnen en willen vervullen.
Je kunt bijvoorbeeld denken aan het organiseren van:
- Open maaltijden voor minima en/of alleenstaande ouderen, samen gezond (leren) koken en met elkaar eten.
- Een ‘sociale moestuin’; samen (moes)tuinieren, fysiek bezig zijn, kennis op doen over gezond eten en in verbinding komen met elkaar.
- Een inloopochtend met koffie en een kijkje op de boerderij. Genieten van de dieren, het buitenzijn en de seizoenen zodat mensen ‘zien’ en ‘gezien worden’.
Als voor een gemeente duidelijk is waar de knelpunten liggen, wordt daarmee de uitdaging voor zorgboeren helder. Er kan dan een product gerealiseerd worden dat aansluit bij de wensen van de gemeente en de mogelijkheden van de zorgboerderij.
Neem contact op met je inkooporganisatie, regionale zorgboerenvereniging en/of collega-zorgboeren in de regio. Wissel ideeën uit, bundel deze en ga hiermee naar jouw gemeente.
Op dit moment is het nog niet wenselijk om contact op te nemen met de gemeente omdat zij nog druk zijn met voorbereidingen. Zodra de inventarisatie is afgerond en een plan is geschreven zal dit wel mogelijk zijn. Wanneer het zo ver is, berichten we dit in deze nieuwsbrief. Houd zelf ook de berichtgeving van jouw gemeente in de gaten en stem af met jouw regionale branchevereniging en/of inkooporganisatie om te kijken wat de ontwikkelingen zijn en hoe je daarop in kunt spelen. Het is van belang dat zorgboeren zichtbaar zijn en zich presenteren als een interessante samenwerkingspartner, zodat ze meegenomen worden in het plan van aanpak van de gemeente. Dat is een taak voor de regionale organisaties.
Ter illustratie hierboven een afbeelding om inzicht te geven in het tijdspad voor de uitvoer van het GALA en jouw mogelijke bijdrage als zorgboer(in).