Het kan zijn dat mensen op een zorgboerderij een hartstilstand krijgen. De Federatie spreekt veel zorgboeren die dit één of meerdere keren is overkomen. Bij een hartstilstand wil je zo snel mogelijk reanimeren, met een AED of met de hand. Maar wat als de persoon een niet-reanimeren wens heeft? Ook dan is in eerste instantie 112 bellen en starten met reanimeren het devies vanuit het kwaliteitsbureau, want: “Hoe weet je zeker dat iemand een hartstilstand heeft? Misschien is er iets anders aan de hand”, zegt Elte-Jan Visser van het Kwaliteitsbureau. “Als de professionele hulpverleners na het bellen van 112 gearriveerd zijn, kunnen zij goed beoordelen of het om hartfalen gaat en eventueel het reanimeren staken als er een niet-reanimeren verklaring is. Het liefst buiten het zicht, in de ambulance.”
De belangrijkste boodschap vanuit het kwaliteitsbureau is echter: denk er goed over na wat je op jouw zorgboerderij passend vindt, documenteer de wens van de deelnemers en neem de wens mee in elk evaluatiegesprek om het helder te houden. Heb het beschikbaar als het moment daar is dat professionele hulpverleners de afweging moeten maken. Een voorbeeld staat in de kennisbank van de KwApp.
Een niet-reanimerenpenning voor om de hals kunnen mensen zelf aanvragen bij de Patiëntenfederatie Nederland. Iemand moet daarvoor wilsbekwaam zijn. Hiervoor is een beoordeling wilsbekwaamheid door de huistarts nodig. Als iemand eerst wilsbekwaam is maar daarna niet meer, blijft de verklaring in principe geldig. De zorgboerderij heeft wel de plicht het steeds opnieuw te vragen en erover te communiceren met de familie. Ook zorgbegeleiders en andere deelnemers moeten op de hoogte blijven.
Vanuit het wettelijk kader zijn begeleiders (die niet BIG geregistreerd zijn) op de zorgboerderij niet verplicht om te stoppen of starten met reanimeren, maar mogen ze zelf een keuze maken. Het is belangrijk de keuze bewust te maken en te bespreken met deelnemers en collega’s. Om tot een weloverwogen besluit te komen kun je jezelf de volgende vragen stellen:
- Ben je in staat om vast te stellen of het om een hartstilstand gaat? Heb je een AED ter beschikking (die dit hartfalen kan detecteren)?
- Welke impact heeft het op jezelf, eventuele medewerkers en omstanders wanneer je niet overgaat tot reanimeren? NB: 112 bellen moet altijd.
Het kan zijn dat je tot de conclusie komt dat het niet starten met reanimeren teveel impact heeft. Maak je standpunt kenbaar en licht deze toe, bijvoorbeeld als afspraak die besproken en ondertekend wordt bij aanvang van de zorg. Een voorbeeld van een dergelijke afspraak zou kunnen zijn:
Bij <naam zorgboerderij> hebben wij ervoor gekozen om ongeacht de wens van de deelnemer te allen tijden te starten met reanimatie. Dit uit bescherming van onze deelnemers en het personeel. Zodra de medische hulpdiensten arriveren, nemen zij de zorg over en daarmee ook het besluit tot voortzetten en/of staken van de reanimatie. Wij zullen daarbij alle relevante medische informatie uit het zorgdossier en indien aanwezig, de niet-reanimeren verklaring overdragen aan de medische hulpdiensten.
Deze tekst is afkomstig van Rust na Onrust in Zeeland. Zorgboer Kees van Hoepen: “Er is bij onze doelgroep een grote kans dat zich zoiets een keer voordoet. Een duidelijk beleid helpt bij de verwerking van zulke intense gebeurtenissen. Ook scheelt het tijd als iedereen weet waar hij aan toe is.”