Els van Dam organiseert voor de Federatie de cursus Werken met familie, je plek innemen. Als regio-coördinator bij Boer en Zorg zag ze hoe familieverhoudingen soms een gezonde werkrelatie in de weg staan of zelfs tot conflicten leiden. Ze kon er als regio-coördinator niet gemakkelijk iets aan doen, daarom koos ze ervoor als zelfstandige coach deze handschoen op te pakken.
“Zorgboeren stellen zich niet snel kwetsbaar op naar de regio-coördinator. Dat is toch de persoon die de financiële belangen voor hen behartigt. Vuile was buiten hangen voelt dan niet veilig. Na een opleiding medische biologie en een carrière in onderzoek en bij gemeenten heb ik in 2012 nog een opleiding tot coach gevolgd. Sinds 2020 ben ik me er volledig op gaan richten vanuit mijn bedrijf Bureau de Blauwe Uil. Naast het coachen van familie bedrijven begeleid ik ook diverse intervisiegroepen.”
Wat gaat er dan mis bij familiebedrijven? “Het gebeurt vaak dat mensen in de nabijheid van de familie hun oorspronkelijke plek in het gezin innemen. Dus het kind gaat in de rol van het aangepaste of het vrije kind, de ouder is of de kritische of de voedende ouder. Terwijl het soms logischer is om naast elkaar te staan óf dat het kind de rol van manager heeft en dus de leiding mag nemen. Dat betekent in een goed geval dat het kind de rol van voedende ouder op zich neemt, dus de senior die coacht en aanmoedigt.”
Dat laatste is een aardige uitdaging, omdat een zorgboerderij zelf vaak ook een soort ‘kind’ is, waar de eerste generatie hard aan heeft gewerkt. “Het is dan niet makkelijk als kind om het goed te doen.”
Helemaal oplossen kan Els het niet altijd, en soms vraagt ze zich ook af of een familiebedrijf wel de beste vorm is. Maar door helderheid te scheppen in de verschillende systemen en hoe ze werken, gaat het daarna vaak wel beter. “We werken aan zuiverheid op drie lagen: de plek, de ordening en de balans. Plek betekent dat je lastige gebeurtenissen of onderwerpen niet weg stopt, maar uitspreekt en zo een plek geeft. Het ontstaan van het bedrijf moet daarin een belangrijke rol krijgen. Eer de oprichters, hang er foto’s van op. Op die manier geef je het de plek die het verdient. De ordening zegt iets over het bepalen van de functies en verhoudingen zoals ze zakelijk het beste zijn en de balans gaat over geven en nemen, of dat in evenwicht is.”
De cursus duurt drie dagen en vindt plaats bij Land in Zicht in Amersfoort. Vantevoren krijgen deelnemers een half uur een één op één online intakegesprek. Ook zijn er twee voorbereidingsopdrachten. De ene gaat over de wensen en verwachtingen, de ander is het maken van een collage van je bedrijf. Zo zet Els op een rij waar de belangrijkste vragen liggen en wat voor bedrijven het betreft. Er is plek voor maximaal 8 personen in de cursus, waarbij het niet de bedoeling is dat er meer personen van één bedrijf komen. “Dan is het risico te groot dat daar alle aandacht heen gaat. In de cursus is het fijn als mensen zichzelf met anderen kunnen in eenzelfde positie kunnen vergelijken. Voor individuele bedrijven kan ik een ander traject starten.”
De cursusdagen zijn op 16 september, 30 september en 14 oktober bij land in Zicht in Amersfoort en de totale studielast is 27 uur. Er is geen examen.