Er zijn veel zorgboerderijen met paarden. Hoe ze worden ingezet, is heel verschillend. Soms gaat het vooral om de verzorging, zoals bij Etenoha van Sieka de Wit in Arnhem. Anderen zetten een externe paardencoach in, zoals René Zuidema van de Tukkerij. En Christien Mars van De Marshoeve in Dalmsholte krijgt mensen in beweging met Voltige en equitherapie.
In alle gevallen is het paard helpend voor de mens. Paarden zijn zachtaardige kuddedieren die veel aanvoelen. Zelfs als je ze ‘alleen maar’ naar de wei of de stal begeleidt en ze borstelt. De Federatie wil graag een beeld krijgen van de inzet van paarden in de zorglandbouw. Doe je mee met een korte poll (5 vragen)?
Paarden verzorgen op manege Het Roessingh
Sieka de Wit: “We zitten bij een manege annex pensionstal en helpen met uitmesten en in en uit de paddock paradise zetten. Ook vullen we 36 hooinetten per dag, voor alle paarden 1. Af en toe doen we wat grondwerk, zoals een labyrint lopen.
Bij mij komen vooral mensen met autisme en een middelmatig tot hoog IQ. Zij zitten veel in hun hoofd. Door bij en met de paarden te zijn, komen ze meer in contact met hun gevoel en kunnen ze zich beter concentreren. Als ze bij een paard zijn en ze beginnen over iets anders te praten, gaat het paard weg. Daar wijs ik ze dan op, waarna ze hun aandacht er meer bijhouden. Ook komen er mensen met een verstandelijke beperking, die er baat bij hebben.
Je kunt zoveel leren naast een paard. Terwijl als je mensen wilt laten rijden, er van alles bij komt kijken. Alleen een groepje kinderen laat ik wel om de beurt op een paardenrug zitten. Niet om actief te rijden, maar om de beweging te voelen.”
Wat levert het omgaan met de paarden de deelnemers op? Sieka: “Het brengt hen zelfverzekerdheid, rust, en vertrouwd kunnen zijn met een dier.”
Paardencoaching met externe paardencoach
René Zuidema van De Tukkerij uit Hengelo heeft een zorgboerderij waar allerlei activiteiten worden aangeboden en waar ook 24 paarden wonen: 16 Tinkers en 8 Shetlanders. Onder andere de verzorging van de paarden is de dagactiviteit van een groep deelnemers. Naast het rijden, mennen, longeren en grondwerken worden de paarden ook ingezet voor individuele paardencoaching. Deelnemers die daar voor open staan draaien mee in een cyclus van eens per veertien dagen. Er zit bewust geruime tijd tussen, waardoor besproken zaken de tijd hebben om ‘te landen’.
Dat laat zorgboer René Zuidema bewust aan een externe paardencoach over. “Ik zie zelf al zoveel terwijl ik hier rondloop en ben dus niet meer onbevangen. De paardencoach kan heel open een gesprek aangaan op basis van wat zij ziet. Zij maakt een verslag en deelt dit na toestemming van de deelnemer met mij en soms met overige begeleiders.
Op de boerderij bieden wij mogelijkheden voor deelnemers van uiteenlopende leeftijden en achtergronden. "Wat de paarden brengen? De paarden geven naast een waardevolle invulling van de dag, ook steun, liefde en aandacht."
Voltige en equitherapie op De Marshoeve
Christien Mars van de Marshoeve biedt equitherapie en voltige aan. Bij equitherapie gaat het om het leren kennen van het paard, je verplaatsen in het paard (= een ander) en leren van een paard. Voltige kennen mensen als kunstjes op een bewegend paard, aan een longeerlijn.
Volgens Christien is het veel meer dan dat. “Met voltige komen mensen in beweging. Ze gaan bijvoorbeeld meelopen op de tact van een paard. Mensen leren zo af te stemmen op een ander, en ze komen in beweging. Ze moeten het paard bijhouden in stap, draf en galop. Dat is best een uitdaging. Maar het werkt geweldig. Onlangs nog was er een zwaar depressief meisje dat al galopperend naast het paard een enorme glimlach op haar gezicht kreeg. Ze verbond zich met het paard.
Door te werken met paarden, leren mensen zich beter te uiten. Als je lacht bij een paard terwijl je boos bent, zal het paard geen contact met je maken. Mensen leren dus eerlijk te zijn over hun gevoel.
Ook leren ze te ontspannen. Dat komt doordat het paard werkt als een spiegel én doordat een paard stress overneemt en laat afglijden. Wanneer iemand erg gespannen is en op een paard zit, zal het paard kreupel lopen. Je moet het samen goed doen, anders werkt het niet.
Met het paard als aanleiding heb je de mooiste gesprekken. Zo was er een meisje met hechtingsproblematiek. Toen ze op een drachtige merrie mocht zitten, kwam als vanzelf de moeder-dochter relatie ter sprake, en de tranen. Doordat er allerlei paardenkarakters zijn en allerlei vormen om iets te doen, kun je altijd iets passends bedenken. Wat paarden brengen is dus concentratie, gespreksstof, ontspanning en beweging.
Ik zou het mooi vinden als meer zorgboerderijen voltige gaan oppakken, maar ik zou wel aanraden er een opleiding voor te volgen. Gewoon wat grondwerk doen gaat nog zonder al teveel paardenkennis, maar als je echt aan de slag wilt gaan is het voor de veiligheid belangrijk te weten wat je doet, wat het paard voor signaal geeft en ook hoe je eruit kunt halen wat erin zit.”
De Federatie Landbouw en Zorg wil dus graag weten hoeveel zorgboerderijen met paarden werken. Doe je mee met een korte poll (5 vragen)?